Page 10 - Krok w przedsiębiorczość - podręcznik do podstaw przedsiębiorczości

3

3. Popyt, podaż i cena

Na tej lekcji dowiesz się: czym są popyt i podaż • jak są ustalane ceny • jakie zależności
występują między popytem, podażą a ceną.

Dla większości z nas zasadniczy wpływ na
wybór towarów ma cena. Gdy uznamy, że Warto zapamiętać!
dany produkt jest zbyt drogi – nie zdecydu- Prawo popytu – wielkość popytu na dany towar
jemy się na jego zakup. Natomiast jeśli jego lub usługę maleje wraz ze wzrostem ich ceny (pod
warunkiem że inne czynniki się nie zmieniają).
cena będzie dla nas atrakcyjna – kupimy go,
i to nieraz w większej ilości. W ten sposób Cena – wartość rynkowa towaru lub usługi wy-
rażona w pieniądzach.
kształtujemy popyt i pośrednio podaż, a tym
samym wpływamy na cenę produktów.
Pozacenowe czynniki kształtujące
Popyt i jego miara wielkość popytu
Popyt to zależność między ceną dobra Wielkość popytu jest kształtowana także
a jego ilością, którą skłonni są zakupić na- przez wiele czynników pozacenowych, ta-
bywcy. Miarą popytu jest wielkość popytu, kich jak:
czyli ilość towarów i usług, którą klienci są wysokość dochodów nabywców (wraz ze
gotowi zakupić przy określonym poziomie wzrostem dochodów zwiększa się popyt);
ceny w danym miejscu i czasie. Wielkość po- moda, gust oraz preferencje konsumentów
pytu jest odwrotnie proporcjonalna do ceny. (np. ubrania w modnych fasonach lub kolo-
Oznacza to, że wraz ze wzrostem ceny maleje rach będą się sprzedawać najlepiej);
ilość zakupionych towarów i usług. Tę zależ- liczba ludności (im większa liczba konsu-
ność określa się jako prawo popytu. Jej gra- mentów, tym większy może być popyt
ficznym odwzorowaniem jest krzywa popy­ na dany towar lub usługę) i jej struktura
tu, której przykład znajduje się na stronie 32. według np. płci, wieku czy wykształcenia.

Czy wiesz, że...
Istnieją dwa ciekawe przypadki zaprzeczające
prawu popytu. Jeden z nich opisuje paradoks
Veblena. Zjawisko to dotyczy zapotrzebowania
na dobra prestiżowe, takie jak sportowe samo-
chody, zaspokajające potrzebę demonstrowania
statusu materialnego nabywcy. Popyt na te
produkty zwiększa się wraz ze wzrostem ich
cen. Drugi przypadek to paradoks Giffena.
Dotyczy on osób o bardzo niskich dochodach
i dwóch rodzajów dóbr zaspokajających tę samą
potrzebę – tańszych (np. chleb) oraz droższych
(np. mięso). W sytuacji gdy zdrożeją wszystkie te
dobra, często wzrasta popyt na tańsze z nich,
gdyż ich cena i tak pozostaje niższa od cen Na wielkość popytu na niektóre towary wpływają m.in.
drugiej grupy dóbr, na których zakup nie mogą pora roku czy pogoda w danym dniu. Przykładowo:
pozwolić sobie osoby gorzej sytuowane. w upalne letnie dni ludzie kupują więcej lodów.
30